Pendžar o jerijengoro zoralutnipa
SO SI O JERIJENGORO ZORALUTNIPA?
E jerijengoro zoralutnipa si semnomo sar maltretiribe, lavalipa, nagaraviba, bedeneskoro dukhaviba, poleskoro jali psihikano jali astarutno zoralutnipa savea so manginalel pes hačaripe taro nasarbarutnipa, mudarkerelipa jali dar prema o prandipaskoro amal, dad thaj daj jali čhave ja palem aver persone save so dživdinen ki prandipakiri jali avrial tari prandipaskiri khedin jali barabarutno kheutnipa, sar thaj prema nakhavutno prandipaskoro amal jali manuša so arakhljovena ko paše personalnikane relacie.
BUKJA E JERIJENGJE ZORALUTNIPASKERE
Iradaliteti: zoreste keriba e zoralutneskoro savo so isi le resarine te čhivel kontrola thaj fulavipa upral i viktima.
Nabalanso tari zor: i jekhto rig isi ola zoralipe upral okoja rig, o zor si ki rig taro o zoralutno.
Peljaribe o personalnikano nijami: labarindor i pozicia tari zor dukhavkerela o fundavne nijamija e viktimakere.
Manginalel jašin thaj dukh: o kerutno mudarkerel o sastipa thaj dživdipa e viktimakoro. O pendžaribe gevaja si so o palemkeribaskoro dživdinkeriba tari dukh thaj jašin, e vakteja del rezultato taro peripa taro garaviba ki viktima. Lungjakerdo čhivibe ko hronikano streso anel e viktima ki agorutno psihikano khinipe.
FORME TARO JERIJENGORO ZORALUTNIPA
Astarutno zoralutnipa, g’ndindor ko astarutne atakoja thaj o agresivnipa 
e zoralutneskoro šaj te oven taro jekh grebiba dži ko mudaripa. Majfareste širdinel disoja so ko avgo dikhibe dikhjol sar diso so bisamalutno astarutno kontakto savo so bajrola ko sa fareder thaj serioznikane atakoja. O astarutno zoralutnipa. O astarutno zoralutnipa kerel pes tari fizikani jali aver daravutnipa, čhudiba disoja so šaj te dukhavkerel tut, khujbe, lejbe jali guribe, bangjaribe vas jali cidibe taro bala, klocibe, kicibe, šamarka jali khujbe bokseja, zumavin baši tasajba, phandibe o muj, maribe, khujbe objektoja, tharibe jali poparibe, labaripe čhurikakoro jali pištoli thaj av.
Pshihologikano zoralutnipa si kerdo taro butfareste lafikeribaskoro atako, ritolipa, nakhadarutni k’skan thaj isin, limitiripa taro kontaktoja e jerijencar thaj amalenca, peljariba thaj ladžakeriba anglo o avera, darakeriba, insistiripe del oleskoro lafi savaht te ovel paluno thaj av.
Seksualno zoralutnipa but fareste si ikerdo elemento jali baripe taro astarutne atakoja e zoralutneskere, prekal so i romni si zorlea čhivdi te ovel ola seksualno relacia jali te lel than ki bimangli seksualno aktivnost e zoralutnea.Phujaripe, čhijbe te oven seksualna relacie, peljaribaskoro seksualno relacia, čhijbe zorlea te dikhel pes pornografikane materialoja, sa akava si forme taro seksualno zoralutnipa.
Ekonimikano, finansiakoro zoralutnipa – sikavel asavko keriba taro kerutno so anela e viktima ko adava te ovel ki sasti finansiakiri athin. Misala, na del ola butikeribe jali palem labaripe taro love so lel olen, mudarkerel o objektoja so si olakere thaj av.
MITOJA THAJ FAKTOJA BAŠI O JERIJENGORO ZORALUTNIPA
Ki mosal taro informacie baši i natura thaj o palpalunipa taro jerijengoro zoralutnipa, ko putardinipa aven disave g’ndipa jali pakjajba, a.v. mitoja baši e jerijengoro zoralutnipa.E mitoja baši o jerijengoro zoralutnipa si načačutne save so den ko adava te tiknjarel pes o serioznipa thaj o samalipe e zoralutnipaskoro, tiknjariba tari i doš kori o zoralutne thaj akharipe ko dževaipa kje romnja save so cidljakergje jerijengoro zoralutnipa. Ano kotor savo so avel prezentirime si e majbuter mitoja thaj faktoja baši e jerijengoro zoralutnipa:
FAKTO 1: O zoralutnipa si kotor taro sa o e sasutnipaskere grupe, biathinaleste taro edukativno, finansisko, jali sasutinikano statuso. Učeder educirime zoralutne labaren nevikaneder metode.
MITO 2: Kerel pes lafi baši zoralutnipa salde te isi dikhle dira baši adava ko bedeni e viktimakere.
FAKTO 2: E palpalunipa taro zoralutnipa nane salde o phagiba thaj e modrice, save so gevainen putardineste ! E zoralutnipa isi ole thaj avera, majbuter garavde muja: peljaribe, darajbe, čhijbe …
FAKTO 3: Nikas nane nijami te marel thaj peljarel e avere, biathinaleste odolestar, so vov kergja !
FAKTO 4: Khoni na mangela te ovel peljarkerdo thaj mardo! E manuša so dživdikeren zoralutnipa arakhljovena ki but phari situacia savi si pherdi bute jašinaja, dar thaj korkoripa. O ačhovibe ani zoralutni mangin phandel pes e tradicionalnikane pakjavibaja baši i prandin, mangipe, butfarikane dejba lafija… nijehvar buteder … o pakjaviba baši o ekonimikani athin taro kerutno thaj av.
FAKTO 5: Sekova personi, biathinaleste odolestar so dživdinel ki formalnikani jali naformalnikani mangin jali palem si tromali isi ola sasto nijami korkori te lel decizia baši piro intimnikano dživdipa. I prandin na averkerel i definicia baš adava, so si phujaripe!
FAKTO 6: E jerijengoro zoralutnipa nijekhvar majfareste nane salde jekhutno incidento. O zoralutnipa sikavel irada nevljaribaske. Na ačhola, numa uštela.
FAKTO 7: O zoralutnipa ano membroja taro jeri si krivikano kotor savo pašljarel ani birand jekh a jekh sar o zoralutnipa upral o manuša so nane phanle jerijencar.
FAKTO 8: O zoralutnipa si seriozanikano problemo, savo so mudarkerel na salde e viktima, numa thaj sa e avere membron taro jerija savi so si nadirektikane leljutne thaneskere ano zoralutnikane keripa.
FAKTO 9: O dživdiba ki zoralutnikani khedin, čak thaj kana o zoralutnipa nane direktikane sikavdo ano e čhave mukhel bilačhe palpalunipa ko lengoro bajripe. O šajdipe te oven zoralutne jali te arakhljoven ki rola tari viktima si bareder ano e čhave save so dživdingje ko jerija savende so sas jerijengoro zoralutnipa.